İAÜ AFAM Müdürü Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan ve Lisansüstü Öğrencisi Ercan Ekinci, sismik izolasyon sistemlerinin muhtemel bir zelzelede can ve mal kaybını sıfıra indirebileceğini açıkladı.
Son periyotta bilhassa kent hastanelerinin inşasında kullanılan ve halk ortasında “disk sistemi” olarak da bilinen sismik izolasyon sisteminin taşıdığı hayati değer, İstanbul Aydın Üniversitesi’nin uzman öğretim elemanları tarafından değerlendirildi.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İstanbul Aydın Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, sismik izolasyon sistemleriyle inşa edilmiş bir binanın zelzele anında açığa çıkan sallanma gücünü çok daha kolay sönümlendirerek, bina yıkılmasıyla oluşabilecek can ve mal kayıplarını neredeyse sıfıra indirebileceğini söyledi.
“SİSMİK İZOLASYON BİNANIN TAHLİYESİNE MUHTAÇLIK BIRAKMIYOR”
Türkiye’nin bir sarsıntı ülkesi olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Altan, Türkiye’de 2000’li yıllar öncesinde, minimum seviyede bile mühendislik hizmeti almayan yapı stoğunun fazla olmasının yaşanan tüm can ve mal kayıplarının esas sebebi olduğunun altını çizdi. Altan, “Yapıları, zelzele tesirlerinden korumak hedefiyle inşaat literatüründe yeni sayılabilecek bir kavram olan ‘sismik izolasyon’ kavramı gündeme geldi. Sismik izolasyon kavramı, bir yapının sarsıntı anı yahut sonrasında; kesintisiz kullanım ya da hudutlu hasar performans maksadı gözetir. İçerisinde yaşayan beşerler için zelzele sonrasında yapının tahliye edilmesine gerek duyulmaması değerli bir avantaj olarak öne çıkar” dedi.
SİSMİK İZOLASYON NEDİR?
İstanbul Aydın Üniversitesi’nde tıpkı vakitte Afet Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Müdürü olarak da vazife yapan Prof. Dr. Altan, sismik izolasyon sistemini şöyle açıkladı: “Sismik izolasyon, sarsıntı izolatörleri kullanmak suretiyle yapının rastgele bir zelzele anında maruz kalabileceği zelzele tesirlerinden korunmasını maksatlar. Bu sistemi ülkemizde inşası tamamlanan kent hastanelerinde de görebiliriz. Yapı tabanına yerleştirilen sarsıntı izolatörleri, mevcut yapının hür titreşim dönem pahasının artmasına sebep olur. Dönem kıymetinde meydana gelen bu artış ise sarsıntı anında yapıya tatbik edecek sarsıntı kuvvetlerinin ve azamî sarsıntı ivmelerinin azalmasına imkan sağlar. Bu durum da yapının büsbütün çerçeve taşıyıcı sistemden oluşmasına imkan sağlar perde duvarlara gereksinim duyulmaz. Ayrıyeten yapının güç sönümleyebilme kapasitesinin de artmasına katkı sağlar. İzolatörler, ekseriyetle yapı temelinin üzerinde olacak biçimde tüm kolonların alt bölgelerine konumlandırılırlar.”
“HER TÜRLÜ ZELZELEYE DAYANIKLI”
Bu yolla binanın “alt yapı” ve “üst yapı” formunda ikiye ayrıldığını belirten Prof. Dr. Altan, “Alt yapı, zelzele tesirlerine direkt maruz kalacağından ötürü 2 bin 475 yılda bir tekrarlanma müddetine sahip, oluşabilecek en büyük sarsıntı, olan DD-1 zelzele yer hareketi göz önüne alınarak tasarımı yapılır. Üstyapı ise klâsik prosedürlerle inşa edilen yapıların da dizaynında kullanılan tasarım zelzelesi olarak bilinen DD-2 zelzele yer hareketine nazaran tasarımı yapılır. Sismik izolasyonu yapılmış ve düzgün bir mühendislik hizmeti almış olan yapının oluşabilecek her türlü zelzeleye sağlam olmasını sağlar. Klasik usullerle inşa edilmiş bir yapıya oranla sarsıntı anında daha fazla yer değiştirme yapması içinde yaşayan insanları korkutabilme potansiyeline sahip olsa da güvenlik bakımından kusursuz olduğu aşikardır.”
“BİRAZ DAHA MALİYETLİ AMA…”
Sismik izolasyon sistemiyle inşa edilen bir binanın, öbür binalara nazaran yüzde 10 ilâ 20 ortasında daha fazla maliyetli olduğunu hatırlatan Ercan Ekinci ise, “Ancak inançlı olması, can ve mal kaybını sıfırı indirebilecek potansiyelde olması ve uzun vadede ülke iktisadına sağlayacağı yararlar göz önünde bulundurulduğunda konutlarda da uygulamasının yaygınlaşması herkes açısından daha faydalı ve de mantıklı olacaktır” diye konuştu.
İAÜ’DE İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ
Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, İstanbul Aydın Üniversitesi bünyesinde verilen inşaat mühendisliği eğitimi hakkında ise şu tabirleri kullandı: “İnşaat mühendisliği kısmımızda uygulama yüklü, yani teorik derslerin yanında uygulama imkanı da sunan, hatta uygulamalı derslerin teorik derslerden daha ağır olduğu bir eğitimi programı uyguluyoruz. Yapı, yapı materyalleri, geoteknik, hidrolik ve sarsıntı deneylerini öğrencilere uygulamalı olarak gösteriyoruz. Kısmımıza bağlı inşaat laboratuvarımız tıpkı vakitte Riskli Yapı Tespit Sertifikası’na da sahip ve kentsel dönüşüm projelerinde riskli yapı tespit hizmeti de veriyor. Ayrıyeten tüm anabilim kollarımızda konusunun uzmanı öğretim üyeleriyle, güçlü bir takım ile hizmet veriyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
