Günlük hayat alışkanlıklarımızda esaslı değişikliklere neden olan yüzyılın salgın hastalığı Covid-19 pandemisi kalp hastalarının yanı sıra kalbinde rastgele bir külfet yaşamamış şahısları de olumsuz etkiliyor. Buna rağmen bir de Covid-19’a yakalananlarda sıkıntılar daha tehlikeli sonuçlara yol açabiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan Dağdelen, “Covid-19 tedavisi sürecinde ve sonrasında yaşanan problemler, uzun devirli tesirler yapılan araştırmalarla bir bir ortaya çıktıkça almamız gereken tedbirler, dikkat etmemiz gereken noktalar da artıyor. Zira hastalıktan en çok etkilenen yapılar, teneffüs ile kalp ve damar sistemleri olarak karşımıza çıkıyor. Kalp damar sisteminde meydana gelebilecek meselelerin her biri hayatı tehdit edecek ciddiyette olabiliyor” diyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan Dağdelen, bu süreçte kalbimizi müdafaanın yollarını ve alınması gereken tedbirleri anlattı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Yaklaşık bir buçuk yıldır devam eden Covid pandemisi sürecinde hareketsizlik, bilgisayar başında geçirilen uzun saatler boyunca kan dolanımının olumsuz etkilenmesi, yanlış ve çok beslenerek kilo alma, bilhassa göbek etrafındaki yağlanma vb sıkıntılar, olağanda hiç olmayan metabolik sendrom üzere kardiyovasküler risklerin artmasına neden oluyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan Dağdelen, bu olumsuz şartların kalp hastalarının yanı sıra kalbinde rastgele bir düşünce yaşamamış sağlıklı bireyleri de etkileyebildiğini belirterek “Bu şiddetli süreç kalp damar hastalığı olanlar yahut yüksek riskli bireylerin gerekli muayene, analiz ve tetkiklerini yaptırmamaları ayrıyeten sorun oluşturmaktadır. Klinik takiplerine uzun bir ortadan sonra gelen hastalarda maalesef kimi komplikasyonlar geliştiğini görüyoruz” diyor. Kalp damar sisteminde meydana gelebilecek sıkıntıların her birinin hayatı tehdit edecek ciddiyette olabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Sinan Dağdelen; gelişebilecek durumları kalp kası iltihabı, kalp zarı iltihabı, akut kalp krizi, önemli kalp yetersizliği, felç, kalp ritim bozuklukları, hipertansiyon atakları, akciğer damar tıkanıklığı ve bacak damarlarında pıhtı oluşması halinde sıralıyor.
Tansiyonu yükseltip ritmi bozabiliyor!
Covid-19 periyodunda ya da güzelleşirken daha evvel olmayan tansiyon yükselmeleri, çarpıntı ve ritim sorunları de görülebiliyor. Prof. Dr. Sinan Dağdelen şöyle konuşuyor: “Covid-19 tedavisi sürecinde ve sonrasında yaşanan problemler, uzun periyotlu tesirler yapılan araştırmalarla bir bir ortaya çıktıkça almamız gereken tedbirler, dikkat etmemiz gereken noktalar da artıyor. Zira hastalıktan en çok etkilenen yapılar, teneffüs ile kalp ve damar sistemleri olarak ne çıkıyor. Hastalığın seyri olağana girerken bile apansız başlayan beklenmedik nefes darlığı, çok çabuk yorulma, çok çarpıntı hissi, göğüs ağrıları, göğüste baskı yahut tartı hissi, tıkanma hissi üzere semptomlar, ani yahut ilerleyen önemli bir kardiyovasküler komplikasyonun ön habercisi olabiliyor. Bu belirtileri yaşayan hastanın kesinlikle tabibine müracaatı ve en azından EKG ve kan analizlerinde anormalliklerin olmadığını teyit ettirmelerinde fayda vardır. Rastgele bir acil durum karşısında asla dünyanın en düzgün tabibini aramakla vakit kaybetmeyin, acil durumlarda en düzgün tabip size en yakın hekimdir.”
Rutin denetimlerde korkutan düşüş
Pandemi nedeniyle hastaların üçte birinin rutin denetimlerini aksattığını belirten Prof. Dr. Sinan Dağdelen, ABD’de yapılan bir çalışmaya nazaran tansiyon hastalarının yarısının denetimlerini yaptırmadığını, kolesterol analizlerinin de yüzde 37 azaldığını belirtiyor. Denetimlerdeki bu aksaklıkların yanı sıra öbür olumsuz etmenlerle birlikte pandemi devrinde hastane dışında ani kalp durması ve akut kriz olaylarında üç kat artış yaşandığını kaydeden Prof. Dr. Sinan Dağdelen, “Pandemi periyodunda 187 ülkenin tahlil edilen bilgilerinde ortalama adım atma sayısı ve yürüme alışkanlığında yüzde 27 azalma tespit edilmiştir” diyor.
Aşı tersliği da değerli bir tehlike
Prof. Dr. Sinan Dağdelen, yaşanan değerli risklerinden birinin de toplumsal medya kanalları aracılığı ile yayılan yanlış yönlendirme ve bilgilendirme olduğunu kaydederek “Maalesef kimi beşerler bu bilgilere kanarak sıhhatlerini tehlikeye atmaktadırlar. Bunun en kıymetli örneği ise anti aşı kampanyalarıdır. Ülkemizde 65 yaş üzeri insanlarımızın aşı sıraları geldiği halde yüzde 20-25’inin aşı olmaması, bu mevzuda kıymetli bir sorun olduğunu ortaya koymaktadır” diye konuşuyor.
ACE-2’nin ehemmiyeti anlaşıldı
Covid-19, ACE-2 ismi verilen özel hücre yüzeyi reseptörlerine tutunarak hücre içine giriyor. Bu durum, bedende kan basıncının düzenlenmesinde faal olan Angiotensin-2’nin damarlarda ve akciğerde dönüşümünü azaltıyor. Bu tesir ise direkt kalbi ilgilendiren birçok sorunu beraberinde getiriyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Sinan Dağdelen, bu riskleri “kalbi kollayıcı hususların azalması, damarların çok kasılması, pıhtılaşmanın artması, enflamasyon düzgünleşme sürecinin bozulması, dokuların sağlamlaştırıcı tesirinin azalması, iltihap oluşumu vb bir dizi patolojik süreç” olarak özetliyor.
Önceden kalp hastası olmayanlar da risk altında
Hastalık sırasında ve güzelleşme periyodundaki en tehlikeli kalp ve damar risklerinin başında ise akut kalp krizi geliyor. Damar içi pıhtılaşma ve akut kalp yetersizliği ataklarının da görülme sıklığının arttığına işaret eden Prof. Dr. Sinan Dağdelen, “Bu hastalar daha evvelden bilinen bir kalp damar hastası olabilir yahut olmayabilir. Daha evvelden rastgele bir kalp damar hastalığı yahut damar pıhtılaşma öyküsü olan ya da hipertansiyon ve diyabet üzere rahatsızlığı olanlarda bu komplikasyonları olma riski de artıyor” diye uyarıyor. Risk kümesindeki bireylerin kan analizi ya da tetkiklerle daha yakından takip edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Sinan Dağdelen, ayrıyeten ilaç, kan sulandırıcı, kalp ritmini koruyan tedaviler uygulanabileceğini belirtiyor.
Pandemide kalbi muhafazanın 10 kuralı!
Kalp ve damar hastalıklarından korunmak için maske, ara, hijyen şartlarına uymanın kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. Sinan Dağdelen, bu periyotta kalbimizi korumak için kesinlikle dikkat etmemiz gereken 10 kuralı şöyle sıralıyor:
1. Acıkmadan bir şey yemeyin.
2. Az ve sık yiyin. Sofradan tam olarak doymadan kalkın.
3. Her gün 1.5 litre tertipli su için. (Bu ölçü böbrek ve kalp-damar hastaları için değişebilir)
4. Unlu, ağır yağlı, nişastalı, çok tuzlu besinlerden kaçının.
5. Taze zerzevat ve meyve tüketin. (Diyabet hastaları için meyve ölçüsü hudutlu olmalıdır.)
6. Uzman tarafından önerilmedikçe hiçbir katkı hususu, vitamin yahut minerali rastgele kullanmayın.
7. Her gün en az 30-40 dakika düz bir yerde uygun adım yürüyün. (Yaş, kalp damar hastalığı, sistemik organ hastalığı olanlarda bu mühlet ve sürat değişebilir.)
8. Kurallara dikkat ederek sıhhat denetimlerini vaktinde yaptırın.
9. İlaçlarınızı tertipli alın.
10. Rastgele bir beklenmedik şikayetinizde kesinlikle hekimle temasa geçin.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
