Karın zarı kanseri yahut tıp lisanındaki ismiyle ‘peritoneal karsinomatozis’ başka organları etkileyen kanserlerle birlikte ortaya çıkıyor. Tedavisi sıkıntı ve hastalığın gidişatını makus etkileyen bir durum olarak ön plana çıkan karın zarı kanserinin tedavi edilebilmesi için altta yatan kanserin belirlenmesi gerekiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Mustafa Kaplan, karın zarı kanseri hakkında bilgi verdi.
Başka bir kansere bağlı olarak gelişiyor
Karın zarı ya da periton, karın duvarlarının iç yüzünü ve bu boşlukta yer alan tüm organları koruyan ve saran zardır. Periton, bağ dokularıyla karın duvarının iç yüzüne ve organlara yapışıktır. Karın içi organları kaplayan ince bir katman olan karın zarının (peritonun) makûs huylu tümör hücreleri tarafından tutulmasına ya da etkilenmesine peritoneal karsinomatozis yani karın zarı kanseri denir. Çoklukla ileri evrelerde teşhis edilen bu kanser tipi öteki bir kanserin karın zarına yayılması sonucu oluşur. Lakin nadiren diğer sebebe bağlı olmayan primer periton kanseri de olabilir.
Karın zarı kanserine yol açan kanserler
Karın zarı kanserine yol açan kimi kanser tipleri vardır. Bunlar ise yumurtalık, rahim yahut rahim ağzı üzere jinekolojik kanserler ile kalın barsak, mide, pankreas, safra kesesi, safra yolları üzere gastrointestinal sistem kanserleridir. Bazen göğüs ve akciğer kanseri de karın zarına yayılıp peritoneal karsinomatozis yapabilir. Direkt peritonun kendi kanseri, mezotelyoma da görülebilir. Mezotelyoma bilhassa konutları boyamada asbestin yaygın kullanıldığı Nevşehir’in kimi bölgelerinde birebir ailede çok fazla şahısta görülmüştür fakat çok ender bir tümördür. Bazen apendiks organında görülen mukosel de yaygın karın zarı kanserine sebep olabilmektedir.
Karın içinde su birikmesi ortaya çıkıyor
Karın zarı kanserinin nedeni tam bilinmese de, periton hücrelerinde oluşan mutasyonla denetim dışı büyümeyle kanser başlamaktadır. Peritoneal karsinomatozis hep ilerlemiş kanser hastalığının bir göstergesidir ve besbelli olarak azalmış ömür beklentisi ile bir arada seyreder. Peritonun tümöral tutulumu önemli bir tıbbi tedavi sorunu oluşturmaktadır zira tedavisi güç hatta imkansızdır. Periton içerisine yerleşmiş olan tümör hücreleri peritonun açıklıklarından bütün peritona ve altındaki organlara yayılabilir. Peritoneal karsinomatozis olan bireylerde karın zarı etkilendiği için karında ağır su birikmesi görülür. Peritoneal karsinomatozis bebeklerde ve çocuklarda çok enderdir lakin kimi çocukluk çağı kanserlerinde de görülebilir.
Karın zarı kanseri kimlerde olur?
Nedeni aşikâr olmayan karın zarı kanserine yakalanma konusunda yapılan araştırmalarda kimi şahısların risk taşıdığı düşünülmektedir.
- İleri yaş bir risk faktörüdür. 60 yaşın üzerindeki şahıslarda daha çok görülmektedir.
- Genetik faktörler değerlidir. Kişinin ailesindeki karın zarı kanseri hikayesi riski artırmaktadır.
- Kadınlarda göğüs kanseri geçmişi olması değerli bir etkendir.
- Obezite ve durağan ömrün öbür kanser çeşitlerinde olduğu üzere karın zarı kanserinde tesirli olduğu bilinmektedir.
- Rahim içindeki endometrium katmanının rahmin dışındaki bölgelerde büyümesi sonucu gelişen ve sıklıkla ağrıyla başlayan endometriozisin karın zarı kanseri gelişiminde tesirli olduğu belirlenmiştir.
Karın zarı kanserinin 10 belirtisine dikkat!
Karın zarı kanseri, birinci evresi boyunca hiç belirti göstermeyebilir. Sebep olan kanser araştırılırken hastanın tomografi yahut PET üzere sonuçlarında karın zarı tutulumu görülür. Ameliyat için açılan hastanın karın zarında yama biçiminde tümör odakları görülebilir. İlerleyen devirde ise şu belirtiler başlayabilir:
- Karında periton sıvısı yani asit birikmesi ve buna bağlı göbek fıtığı ile nefes darlığı üzere şikayetler
- Karın ağrısı ve karında şişkinlik hissi
- İştahsızlık, yemek yemede isteksiz olma
- İdrar ve dışkı alışkanlıklarındaki değişiklik
- Kas erimesi
- Bulantı ve kabızlık bazen de ishalin olması
- Özellikle ayak bileklerinin şişmesi
- Solunum sorunlarının başlaması
- Olağandışı kilo alımı ya da kilo kaybının ortaya çıkması
- Aşırı yorgunluk yaşanması
Tümör hücrelerinin büyümesi karın içindeki öbür organlarda işlev bozukluklarına sebep olabilir. Örnek olarak, bağırsaklarda daralmaya bağlı tıkanıklıklar yahut idrar akışının engellenmesine bağlı böbrek yetmezliği ortaya çıkabilir.
Doğru vakitte uygun tedavi planı önemli
Karın zarı kanseri çoklukla öteki bir tümörden yayılan invaziv kanserin ileri bir formu olduğundan tedavisi güç olabilir. Birçok peritoneal karsinomatozis tümörü kemoterapiye karşılık olarak çok fazla küçülmez. Bu nedenle, birçok tabip semptomları yönetmek, ağrıyı hafifletmek ve hayat kalitesini uygunlaştırmak için palyatif bakıma odaklanır. Maalesef tedavide çok fazla bir seçenek de yoktur. Peritoneal karsinomatozaya sebep olan altta yatan kanserin tedavi edilmesi temeldir. Kanserin yayılmış olduğu karın zarının soyulması, kanser sıçramış organların çıkarılması ve birebir ameliyatta karın içine özel hazırlanmış ısıtılmış kemoterapi verilmesi formunda bir tedavi metodu birçok merkezde uygulanmaktadır. Karın zarı kanserinin neden olduğu hastalık nedeniyle ortaya çıkan kusma, bulantı, idrar ve dışkı alışkanlığı değişiklikler kişinin hayat kalitesini olumsuz etkileyecektir. Tedavi edilmediği vakit kısa müddette mevt riski maalesef mevcuttur. Karın zarı kanseri maalesef birçok vakit ilerlemiş kanseri gösterdiğinden tedavisi çok güç hatta imkansızdır. Ancak hastanın şikayetlerine sebep olan başta karın içi su toplanması olmak üzere öteki belirtilerini azaltmak mümkündür.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
