Son yıllarda giderek yaygınlaşan e-ticaret, pandeminin de tesiriyle beklenenden daha süratli bir gelişme kaydetti. Önümüzdeki 5 yılda gerçekleştirmesi beklenen büyümeyi 2020 yılı içinde tamamladı. 2021 yılında e-ticarette dünyayı nelerin beklediği merak edilirken, e-ticaret yapan küçük ve orta ölçekli işletmelere e-ticaret tahlilleri ve danışmanlığı sunan Dopigo, E-Ticaret Görünüm Araştırması’nın beşincisini yayımladı. Araştırma sonuçlarına nazaran ankete katılanların 46’sı e-ticarete 2020 yılında başladıklarını belirtiyor. Pazaryerlerinden beklentilerin ise 2021 yılında artarak devam ettiği görülüyor. İştirakçilerin 67’si 2021’de en çok satışı pazaryerlerinden yapmayı beklerken, yalnızca 17’si web sitelerinden daha fazla gelir elde edeceğini düşünüyor.
E-ticaret satış kanalları en büyük gelir kaynağı oldu
Anket iştirakçileri en çok geliri e-ticaret satış kanallarından elde ettiklerini tabir ediyor. Fizikî mağaza ve toptan satışların pandeminin tesiriyle bir düşüş yaşadığı ayrıyeten dikkat çekiyor. Ticaret yapanların, temelinde e-ticaret sayesinde ayakta kalmaya devam edebildiği açıkça görülüyor. Araştırmaya nazaran en çok satış yapılan kategorilerde ise süpermarketler yeni bir oyuncu olarak dikkat çekiyor. Büyük perakendecilerin “online market” hizmetlerine rakip olarak birçok pazar yerinin pandeminin de tesiriyle süpermarket kategorisinde hizmet vermeye başladığı görülüyor. Meskende geçirilen vaktin artmasıyla bir arada dekorasyona olan ilgi artarken Konut ve Ömür kategorisinin birinci sıraya çıktığı, Elektronik kategorisinin ise ikinci sıraya düştüğü görülüyor.
Gelirlerin 75’i online pazar yerlerinden geliyor
Kısıtlamalar münasebetiyle fizikî mağazaların kapanması yahut insanların fizikî mağazalardan alışveriş yaparken kendilerini inançta hissetmemeleri, birçok şirketi e-ticarete yönelmeye zorlamış görünüyor. Rapora nazaran tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de e-ticarette pazar yerlerinin hacmi gitgide artıyor. Satıcıların e-ticaret gelirlerinin 75’i pazar yerlerinden geliyor. İştirakçilerin yalnızca 33’ünün fizikî mağazası da varken 95’i Trendyol, N11, Hepsiburada, Amazon ve GittiGidiyor üzere online pazar yerlerinden satış yapıyor. En çok satış yapılan pazar yerleriyse Trendyol, Hepsiburada ve N11 olarak sıralanıyor. Pazar yerlerinden sonra en çok kullanılan kanal ise şirketlerin kendi ticari web siteleri oluyor. İştirakçilerin 27’sinin kendi web siteleri de var ve gelirlerinin 20’si bu kanaldan geliyor.
E-ticarete yönelim devam edecek
Yaptıkları araştırmanın sonuçlarına ait değerlendirmede bulunan Dopigo Kurucu Ortağı M. Engin Şatana, “Özellikle de tek satış kanalı fizikî mağazalar olanlar, pandeminin tesiriyle süratli bir formda e-ticarete yönelmek zorunda kaldı. Pandemi sebebiyle sokak mağazacılığı yapan butikler, kırtasiyeler, mobilyacılar, hobi gereçleri satan dükkanlar ve benzerleri, geçtiğimiz yıllara oranla çok daha süratli bir halde e-ticarete geçme kararı aldı. Bu firmaların piyasaya girmesi mevcut pazarlardaki rekabeti de epey artırdı zira çok daha uygun fiyata alternatif sunabiliyorlar. Bu rekabet, düşen fiyatlarla birlikte e-ticarette artan tüketimi tetikledi. E-ticarete yönelimin ise devam edeceği aşikar.”
E-ticaret KOBİ’lerin dijitalleşmesindeki en büyük etken olmaya devam ediyor
Raporda dijitalleşmenin artmasıyla bir arada e-ticaret verimliliğini artıracak araçların da çeşitlenmeye başladığına dikkat çekiliyor. Online muhasebe yazılımı üzere alternatifler KOBİ’ler için bir muhasebeci gereksinimini bile ortadan kaldırabiliyor. Bilhassa çok kanallı satış yapan KOBİ’lerin operasyonel süreçleri tek panelden yönetmesine imkan sağlayan e-ticaret entegrasyonları en çok tercih edilen araçken, onu ikinci sırada e-fatura takip ediyor. Üçüncü en çok tercih edilen araçsa ön muhasebe yazılımları olarak belirtiliyor.
KOBİ’ler ve büyük perakendeciler markalaşma ve dijital pazarlamada rekabet içinde
Büyüme beklentileriyle birlikte iştirakçilerin 93,1’i 2021’de en az yapacakları yatırım kadar çıkar sağlamayı öngörüyor. En çok yatırım yapılması planlanan alanlarsa markalaşma, eser satın alma ve dijital pazarlama olarak belirtiliyor. Geçtiğimiz yıllardaki anketlerde markalaşma öne çıkan bir kalem değilken KOBİ’ler artık bahsin değerini fark etmiş görünüyor. Dijital pazarlamaya olan eğilimin artması ise pandemiyle birlikte fizikî reklam uygulamalarının gereğince tesirli kullanılamıyor oluşuyla açıklanıyor.
E-ticaret girişimcilerinin operasyonel problemleri
Katılımcılara nazaran 2020’de e-ticarette en çok vakit alan husus eser fiyatlandırma. Dövizdeki dalgalanmalar nedeniyle eser fiyatlandırma, 2018 yılından beri operasyonel sorunlar listesinde birinci üçe giriyor. Bunu da eser paketleme ve eser araştırma başlıkları takip ediyor. Eser paketlemenin hala en çok vakit alan kalemler ortasında yer alması, depo ve kargo şirketlerinin hizmetlerine aslında ne kadar muhtaçlık olduğunu da gösterir nitelikte. İştirakçilerin 87’si bir e-ticaret entegratörü ile çalıştıkları için 2018 yılında listeye giren stok takibi ve faturalandırma üzere hususlar artık operasyonel bir sorun olmaktan çıkmış üzere duruyor. En çok vakit alan süreçlerde dördüncü sırayı eser araştırma alıyor.
Her şeye karşın 2020 ekonomik beklentileri karşıladı
Katılımcıların 46’sı 2020 yılının beklentilerini karşıladığını iletirken 30’u bu hususta çekimser kaldığını belirtiyor. Ankete katılan satıcıları 2020 yılında en çok zorlayan bahisler; e-ticaretteki dolaylı sarfiyatların (kargo fiyatları, satış kurulları ve ödeme komisyonları) artması ve düşen karlılık oranlarının oluşturduğu ileriye yönelik risk olarak belirtiliyor.
Katılımcıların 51’i iktisatta büyüme bekliyor
Dopigo tarafından yapılan araştırma, Türkiye iktisadına dair beklentilere de ışık tutuyor. Rapora nazaran anket iştirakçilerinin 51’i 2021’de Türkiye iktisadında büyüme beklerken 14,4’ü tıpkı kalacağını öngörüyor. İştirakçilerin 40’ı ise 2021 yılında yatırım yapıp yapmama konusunda kararsız. İştirakçilerin 48,3’ü yapacakları yatırımın 3 katından fazla getirisi olacağına inanırken 44,6’sı yapacakları yatırım kadar çıkar elde edeceğini düşünüyor.
Pandeminin e-ticaret üzerinde yarattığı tesirlerin kalıcı olması bekleniyor
Ankete katılan e-ticaret girişimcilerinin 89’u e-ticaret satış kanallarının en çok gelir elde edecekleri kanallar olmaya devam edeceğine inanıyor. Pazar yerlerinden beklentiler 2021’de daha da artıyor. İştirakçilerin 67’si 2021’de en çok satışı pazar yerlerinden yapmayı beklerken, yalnızca 17’si web sitelerinden en fazla çıkarı sağlayacağını düşünüyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
